Akut Stres Bozukluğu (ASB) Nedir?

Akut Stres Bozukluğu (ASB), şiddetli bir travmatik olayın hemen sonrasında ortaya çıkan ve kişinin zihinsel, duygusal ve fiziksel sağlığını etkileyen bir stres bozukluğudur. ASB, kişinin bir travma sonrası gösterdiği kısa vadeli bir tepkidir ve genellikle olaydan sonraki ilk 3 gün ile 1 ay arasında görülür. Bu bozukluk, anksiyete, uyku problemleri, yoğun korku ve travmatik olayın sürekli hatırlanması gibi belirtilerle kendini gösterir. ASB, eğer tedavi edilmezse Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) gelişimine yol açabilir.

Akut Stres Bozukluğunun Belirtileri

ASB’nin belirtileri, kişinin travmatik olaya verdiği yoğun duygusal ve fiziksel tepkilerden kaynaklanır. Bu belirtiler şunları içerebilir:

• Olayı yeniden yaşama: Kişi, travmatik olayı sık sık zihninde canlandırır veya kabuslar görür.

• Kaçınma: Kişi, travmayı hatırlatan durumlar, yerler veya kişilerden kaçınmaya çalışır.

• Disosiyatif belirtiler: Kişi, olayla ilgili duygusal uyuşukluk, gerçek dışı hissetme (derealizasyon) ya da kendine yabancılaşma (depersonalizasyon) gibi dissosiyatif belirtiler yaşayabilir.

• Artmış uyarılma: Sürekli gerginlik hali, irkilme tepkilerinde artış, konsantrasyon güçlüğü ve uyku bozuklukları.

• Yoğun kaygı ve korku: Kişi, sürekli olarak kendini tehlikede hissedebilir ve aşırı korku duyguları yaşayabilir.

• Duygusal ve sosyal işlev kaybı: Kişi, olay sonrası günlük hayatındaki aktivitelerini sürdüremeyebilir ve sosyal ilişkilerinde zorluklar yaşayabilir.

Akut Stres Bozukluğunun Nedenleri

ASB genellikle ciddi bir travmatik olayın hemen ardından ortaya çıkar. Bu olaylar arasında şunlar yer alabilir:

• Fiziksel ya da cinsel saldırı

• Doğal afetler (deprem, sel, yangın)

• Ciddi kazalar

• Savaş, terör saldırıları veya şiddet olaylarına tanıklık etmek

• Ani kayıplar ya da ölümler

Bu tür olaylar, kişinin başa çıkma yetilerini aşan düzeyde olabilir ve stres bozukluğuna neden olabilir.

Akut Stres Bozukluğu ile Başa Çıkma

ASB, erken dönemde fark edilip tedavi edilirse, kişiye uzun vadede daha büyük psikolojik zararlar vermeden kontrol altına alınabilir. Uzm. Kl. Psk. Meryem Özlem Paksoy, ASB yaşayan bireylere duygusal destek ve psikoterapi yöntemleri ile bu zor dönemde yardımcı olur.

Tedavi Yöntemleri

• Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): BDT, travmatik olaya verilen aşırı tepkileri kontrol etmeye ve kişinin olumsuz düşüncelerini yeniden yapılandırmaya yardımcı olur.

• Travma odaklı terapi: Kişinin travmatik olayı anlamlandırmasına ve bu olayın yarattığı duygusal yükü hafifletmesine odaklanır.

• Maruz bırakma terapisi: Korkulan durumlardan kaçınmanın önüne geçmek ve olayın yeniden yaşanma belirtilerini azaltmak için kullanılır.

• Gevşeme ve farkındalık teknikleri: Nefes egzersizleri, gevşeme teknikleri ve farkındalık çalışmaları, kişinin aşırı uyarılma tepkilerini hafifletmeye yardımcı olabilir.

• İlaç tedavisi: Kısa süreli anksiyete ve uykusuzluk tedavisi için antidepresanlar veya anksiyolitikler kullanılabilir.

Randevu Alın

Akut Stres Bozukluğu yaşayan bireyler için erken müdahale çok önemlidir. Eğer travmatik bir olay yaşadıysanız ve kendinizi kontrol edilemeyen bir stres altında hissediyorsanız, profesyonel destek almak hayatınızı yeniden dengeye oturtmanıza yardımcı olabilir. Uzm. Kl. Psk. Meryem Özlem Paksoy’dan hemen randevu alarak bu süreçte destek alın.