
Yas ve Kayıp
Yas ve Kayıp Nedir?
Yas, bir bireyin sevdiklerinin kaybı karşısında yaşadığı duygusal tepkidir. Kayıp, bir insanın hayatında önemli bir yer tutan bir kişinin, bir nesnenin veya bir durumun kaybolması anlamına gelir. Bu süreç, yalnızca fiziksel bir kayıp ile sınırlı kalmaz; boşanma, ayrılık, iş kaybı veya sağlığın kaybı gibi durumlar da yas sürecini tetikleyebilir. Her birey, yas sürecini kendine özgü bir şekilde yaşar ve bu süreç zaman alabilir.
Yas Sürecinin Aşamaları
Yas süreci genellikle şu aşamalardan oluşur:
1. İnkâr: Kayıp karşısında kişinin gerçeği kabullenmesi zorlaşır. Bu aşama, kişinin kaybı reddetmesiyle kendini gösterir.
2. Öfke: Kayıp ile başa çıkma sürecinde öfke, sıkça yaşanan bir duygudur. Bu öfke, kaybedilen kişi, kendisi veya durum ile ilgili olabilir.
3. Pazarlık: Kişi, kaybı önlemek veya acısını azaltmak için geçmişte yapmadığı şeyleri yapmayı düşünebilir. “Keşke…” düşünceleri bu aşamada yaygındır.
4. Depresyon: Kayıp gerçekliği kabullenildiğinde derin bir hüzün ve boşluk hissi ortaya çıkabilir. Bu aşama, kaybın gerçek duygusal ağırlığını hissetmeyi içerir.
5. Kabullenme: Son aşama, kaybın kabullenilmesi ve yeni bir hayat düzeninin oluşturulmasıdır. Bu aşamada kişi, kaybın getirdiği acıyı yaşamayı öğrenir.
Yasın Belirtileri
Yas süreci, fiziksel ve duygusal olarak birçok belirtiyle kendini gösterebilir:
• Sürekli hüzün, kaygı veya boşluk hissi
• Uyku düzeninde bozukluk
• İştah değişiklikleri
• Sosyal ortamlardan çekilme
• Kendine yönelik olumsuz düşünceler
Yas Sürecinin Yönetimi
Uzm. Kl. Psk. Meryem Özlem Paksoy, yas sürecinde destek almak isteyen bireylere yardımcı olur. Terapi, kaybın getirdiği duygusal yükü anlamanıza, başa çıkmanıza ve yas sürecini sağlıklı bir şekilde atlatmanıza yardımcı olabilir. Danışanlar, kaybın ardından yaşamlarına devam etmeyi öğrenirken, duygularını ifade etmeyi ve başkalarıyla bağlantı kurmayı da geliştirirler.
Yas ile Baş Etme İpuçları
• Duygularınızı kabul edin: Yas sürecinde hissettiğiniz her duygu, doğal ve normaldir.
• Bağlantıda kalın: Destek alabileceğiniz arkadaşlarınızla ve ailenizle iletişimde kalın.
• Günlük tutun: Duygularınızı ifade etmek için yazmak, düşüncelerinizi netleştirmeye yardımcı olabilir.
• Kendinize zaman tanıyın: Yas süreci herkes için farklıdır; acele etmeyin.
Randevu Alın
Eğer kayıp sonrası yas sürecinde zorluk yaşıyorsanız, profesyonel destek alarak duygularınızı sağlıklı bir şekilde yönetebilirsiniz. Randevu almak için bizimle iletişime geçin ve iyileşme yolculuğunuzda ilk adımı atın.