Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) Nedir?

Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB), travmatik bir olay yaşadıktan sonra gelişen ve kişinin hayatını derinden etkileyen bir anksiyete bozukluğudur. TSSB, ciddi bir kazaya tanık olma, doğal afet, fiziksel veya cinsel saldırı, savaş ya da ani bir kayıp gibi travmatik olayların ardından ortaya çıkabilir. Yaşanan bu olaylar, kişide aşırı korku, çaresizlik ve dehşet duygularını tetikleyerek zihinsel ve duygusal sağlığı olumsuz etkileyebilir.

Travma Sonrası Stres Bozukluğunun Belirtileri

TSSB’nin belirtileri genellikle travmatik olaydan hemen sonra ortaya çıkabilir, ancak bazı bireylerde belirtiler haftalar, aylar veya yıllar sonra gelişebilir. TSSB’nin belirtileri dört ana kategoriye ayrılabilir:

1. Yeniden yaşama: Kişi, travmatik olayı tekrar tekrar zihninde yaşar. Bu, anılar, kabuslar veya ani geri dönüşlerle (flashback) olabilir.

2. Kaçınma: Travmatik olayı hatırlatan yerlerden, insanlardan veya durumlardan kaçınma eğilimi gösterir. Kişi, olayla ilgili düşüncelerden ve duygulardan uzaklaşmaya çalışır.

3. Artmış uyarılma: Kişi, sürekli tetikte ve gergin hisseder. Kolayca irkilir, uyku problemleri yaşar veya aşırı sinirli olabilir.

4. Olumsuz düşünceler ve ruh hali değişiklikleri: Travmatik olaya bağlı olarak, kişi kendisini suçlayabilir, umutsuzluk veya duygusal uyuşukluk hissedebilir.

Travma Sonrası Stres Bozukluğunun Nedenleri

TSSB, kişinin baş edemeyeceği kadar yoğun bir stres veya travma yaşadığında ortaya çıkar. Bu bozukluk, her bireyi farklı şekilde etkileyebilir ve aşağıdaki faktörler TSSB’nin gelişmesinde rol oynayabilir:

• Travmatik olayın şiddeti: Olayın korkunçluğu ve kişinin yaşamına tehdit oluşturma derecesi.

• Travma geçmişi: Daha önce benzer bir travma yaşamış olmak, kişinin TSSB geliştirme riskini artırabilir.

• Beyin kimyası: Travmaya verilen aşırı stres tepkisi, beynin kimyasal dengesini bozabilir.

• Destek sistemi: Kişinin çevresinden alacağı duygusal destek, travmayla başa çıkma yeteneğini etkileyebilir.

Travma Sonrası Stres Bozukluğu ile Başa Çıkma

TSSB, kişinin sosyal, mesleki ve ailevi yaşamını derinden etkileyebilir, ancak profesyonel destekle tedavi edilebilir. Uzm. Kl. Psk. Meryem Özlem Paksoy, TSSB yaşayan bireylere yönelik kişiselleştirilmiş terapi yöntemleri ile bu zorlu süreci atlatmalarına yardımcı olur.

Tedavi Yöntemleri

• Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): BDT, kişinin travmatik olaya dair olumsuz düşünce kalıplarını değiştirmeyi ve bu düşüncelerin neden olduğu kaygı ve stresi azaltmayı amaçlar.

• Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme (EMDR): EMDR terapisi, travmatik anıların beyinde yeniden işlenmesini sağlayarak, bu anıların kişide yarattığı olumsuz duygusal yükü hafifletir.

• Maruz bırakma terapisi: Korkulan durumlara kademeli olarak maruz kalma, travmatik anılara karşı duyarsızlık geliştirilmesine yardımcı olabilir.

• İlaç tedavisi: Anksiyete ve depresyonu hafifletmek amacıyla antidepresanlar ya da anksiyolitikler kullanılabilir.

Randevu Alın

Travma Sonrası Stres Bozukluğu ile baş etmek zor olabilir, ancak doğru tedavi ve destekle bu zorluğun üstesinden gelmek mümkündür. Uzm. Kl. Psk. Meryem Özlem Paksoy, travma sonrası stres bozukluğu yaşayan bireylere yönelik uzman yardımı sağlayarak, yeniden sağlıklı bir yaşam sürmelerine yardımcı olur. Hemen randevu alarak, travmanın hayatınızı kontrol etmesine izin vermeyin.